تمرین دستور زبان (1)

نكته 100 : واژه ها از نظر ساخت به دو دسته تقسيم مي شوند 1- ساده 2- غير ساده واژه ي ساده آن است كه فقط يك تكواژ دارد و واژه غير ساده بيش از يك تكواژ دارد .
پرسش 1 : كدام واژه ساده نيست ؟
1) اسفنديار
2) گنجشك
3) دستگاه
4) كارگاه
پرسش 2 : كدام واژه ” مركب “ است ؟
1) دانشجو
2) كارشناسي
3) خداشناس
4) حقوق بگير
نكته 101 : واژه هاي غير ساده در زبان فارسي به سه دسته تقسيم مي شوند . 1- مشتق  2- مركب  3-مشتق –مركب
پرسش 1 : كدام گزينه مشتق نيست ؟
1) پرورش
2) كوشش
3) خنده
4) دوچرخه
پرسش 2 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) خنده
2) گريه
3) لبه
4) شناسه
نكته 102 : در كلمات مشتق كه از بن مضارع + ه ساخته مي شوند بايد به معني آن ها دقت داشت .
پرسش 1 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) گزاره
2) رسانه
3) گيره
4) ماله
پرسش 2 : نسبت كدام گزينه مانند ” خند و خنده “ است ؟
1) دست و دسته
2) كوب و كوبه
3) مال و ماله
4) موي و مويه
نكته 103 : ( بن ماضي + ار ) هم اسم مشتق و صفت مشتق ( صفت فاعلي و مفعولي ) مي سازد .
پرسش 1 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) كشتار
2) رفتار
3) خريدار
4) گفتار
پرسش 2 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) نمودار
2) پذيرفتار
3) خواستار
4) مردار
نكته 104 : ( بن مضارع + الف ) هم اسم مشتق و هم صفت مشتق مي سازد .
پرسش 1 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) چَرا
2) دانا
3) توانا
4) بينا
پرسش 2 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) شنوا
2) گويا
3) بويا
4) يارا
نكته 105 : پسوند ” ي “ هم در اسم و هم در صفت به كار مي رود .
پرسش 1 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) سياهي
2) نيكي
3) درويشي
4) خوبي
پرسش 2 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) تهراني
2) چوبي
3) ديني
4) مردي
نكته 106 : پسوند ” گر“ هم در اسم و هم در بن فعل ( ماضي و مضارع ) به كار مي رود .
پرسش 1 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) آهنگر
2) مسگر
3) زرگر
4) توانگر
پرسش 2 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) رفتگر
2) كشتگر
3) ريختگر
4) رفوگر
نكته 107 : پسوند ” گري “ هم بر سر اسم و هم بر سر صفت مي آيد .
پرسش 1 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) موذي گري
2) وحشي گري
3) ياغي گري
4) سفالگري
پرسش 2 : در كدام گزينه تنها پسوند مورد نظر است و به تنهايي استعمال مي شود ؟
1) لاابالي گري
2) ياغي گري
3) كوزه گري
4) وحشي گري
نكته 108 : پسوند ” يّت “ فقط به كلماتي مي پيوندد كه تكواژ پايه ي آن ها عربي است .
پرسش 1 : كاربرد كدام گزينه درست است ؟
1) منيّت
2) خوبيّت 3) رهبريّت
4) انسانيّت
پرسش 2 : كاربرد كدام واژه درست نيست ؟
1) ارجحيّت
2) آدميّت
3) محبوبيّت
4) دوئيّت
نكته 109 : پسوند ” ه “ گاهي به اسم ، گاهي به صفت و گاهي به بن فعل مي پيوندد .
پرسش 1 : كدام گزينه با بقيه متفاوت است ؟
1) خورده
2) برده
3) نوشته
4) آمده
پرسش 2 : كدام گزينه از تركيب ” صفت + ه “ ساخته شده است ؟
1) دهه
2) زبانه
3) سفيده
4) هزاره
نكته 110 : پسوند ” گار “ هم به بن ماضي و هم به بن مضارع مي پيوندد .
پرسش 1 : كدام گزينه از بن ماضي + گار ساخته نشده است ؟
1) آموزگار
2) پروردگار
3) خواستگار
4) آفريدگار
پرسش 2 : همه ي گزينه ها از بن مضارع + گار ساخته شده است به جز گزينه ي ......
1) آمرزگار
2) سازگار
3) كردگار
4) آموزگار

مسابقه ی ادبی (طبق خواسته ی شهرزاد زنجانی عزیزم

 

دانش آموزان فرهیخته! شعری از شعرای معاصر بنویسید که با محتوا وپیام متن زیر متناسب باشد(مهلت تا ۱۵ اسفندماه )

بهار در راه است.
زمین همیشه زود تر خبر دار می شود که اتفاقی شگفت در راه است . خاک نرم تر و هوا لطیف تر می شود .می گویند زمین نفس می کشد و تا زمین نفس می کشد ، فرشی از مخمل سبز گسترده می شود و گل ها گریبان چاک می کنند و از خاک سر بر می آورند و با بوی آشنای خود همه را مدهوش می کند تا نشانی باشد از کسی که می آید . پس شقایق با داغی که بر سینه دارند ، آتش در سر سبزی زمین می زنند تا نشان دهند گل های بیداری اند نشانی از شهیدانی دارند که در خاک خفته اند و زنده اند .
همه چیز خبر از اتفاقی شگفت می دهد . اتفاقی اگر در راه نباشد ، در ختان جوانه نخواهند زند و گل ها از خاک سر بر نخواهند کشید و ما هم به پیشوازش نخواهیم رفت . گوش کنید ، نگاه کنید ، برف ها از هیبت این خبر دارند آب می شوند . همه خبر در حال نوشدن است.
فصل دور ریختن زشتی ها و پلیدی ها ست بیایید ما هم چون پرندگان تن بشوییم و چون درختان لباس نو بر تن کنیم و مثل یک گل بشکفیم و سال را با نگاه و اندیشه نو آغاز کنیم .
دارد بهار می رسد از راه
بدرود زمستان و درود بر بهار

 

یا احد

 

تاسراپرده ی گل

نرم نرمک می رسد اینک بهار......

صل الله علیک یا رسول الله(ص)

 

قسمت سوم از مثنوي بلند هجرت سروده ي علي معلم

[فصل بامداد]

در گرمگاه نيستى، در سوك توحيد

عطر محمد در دماغ مكه پيچيد

عطر محمد عطر باغ انبيا بود

عطر محمد عطر خون، عطر خدا بود

بوى خداى نوح و آدم، بوى توحيد

بوى خدا در كوچه‏هاى مكه پيچيد

آن بوى را برزن به برزن برتنيدند

و ز باد برزن عطرگيران درشنيدند

با او فراهم آمدند آن باده‏نوشان

در غربت مسكين آن بيهوده‏كوشان

از جامهاى نغز معنى مست گشتند

در نيستى از جام هستى مست گشتند

بر شد ز شور و مستى آن طرفه ساغر

از شهر بتها نعره اللَّه‏اكبر

ادامه نوشته

شعرباران و خاطره ی باران دوران کودکی

باز باران

 گلچين گيلاني و باراني ترين شعرش بدون سانسور!

مجدالدين ميرفخرايي معروف به گلچين گيلاني

جزو نخستين گروه از شعراي سراينده ي شعر نو ايران است. وي در شهريور سال 1287 در شهر بارانهاي هميشگي، رشت، در خانه اي نزديک سبز ميدان متولد شد . دبستان را در رشت و دوره دبيرستان را در مدارس سيروس و دارالفنون تهران  گذراند. در در دارالفنون شاگرد اساتيدي چون وحيد دستگردي وعباس اقبال آشتياني بود. هنوز دانش آموز بود که دو شعر از وي در مجله « فروغ » رشت منتشر شد. در جلسات « انجمن ادبي ايران » به سرپرستي شيخ الرئيس افسر شرکت مي کرد. از سال 1307 اشعارش در مجله « ارمغان » به سردبيري وحيد دستگردي منتشر شدند.

ادامه نوشته

الا یا ایها المهدی (غزلیاتی از فیض کاشانی به استقبال از اشعار حافظ)

 

مژده ای دل كه مسیحا نفسی می آید

مژده ای دل كه مسیحا نفسی می آید

كه ز انفاس خوشش بوی كسی می آید

از غم هجر نكن ناله و فریاد كه من

زده ام فالی و فریادرسی می آید

كس ندانست كه منزلگه معشوق كجاست

این قدر هست كه بانگ جرسی می آید

از ظهور بركاتش نه من خرم و بس

عیسی اینجا به امید نفسی می آید

همه اعیان جهان چشم به راهش دارند

هر عزیزی ز پی ملتمسی می آید

فیض دارد سر آن كه به رهت جان بازد

هر كس اینجا به امید هوسی می آید

دوست را گر سر پرسیدن بیمار غم است

گو بیا خوش كه هنوزم نفسی می آید»

سحر با باد می گفتم حدیث آرزومندی

سحر با باد می گفتم حدیث آرزومندی

خطاب آمد كه واثق شو به الطاف خداوندی

دعای صبح و آه شب كلید گنج مقصود است

بدین راه و روش میرو كه با دلدار پیوندی

قلم را آن زمان نبود كه سر عشق گوید باز

ورای حد تقریر است شرح آرزومندی

اماما كن نظر بر ما نظر می كن به مشتاقان

چرا یكبارگی ما را ز چشم خویش افكندی؟

اگرچه فیض نور تو به عالم می رسد از غیب

چه از مهر جهان افروز نهان او را بر اسفندی

دلی بی ابر می خواهیم خورشید جمالت را

كه كم نور است چشم ما و بینش نیست خرسندی

میان گفته های فیض و نظم حافظ شیراز

نگنجد نسبت دیگر مگر امی و فرزندی

 

حکایت(تمرین دستور زبان)

جوان صنعتگر

در تاریخ پادشاهان ایران آمده است:

در آن هنگام که گشتاسب از سلطنت افتاد ، مدتی آواره بود. چون به روم رسید ، به قسطنطنیه رفت، در حالی که از مال دنیا هیچ نداشت و همت بلندش اجازه نمی داد که دست گدایی پیش کسی دراز کند.

از قضا ، در روزگار نوجوانی در خانه پدرش ، آهنگری را دیده بود که کارد و شمشیر و رکاب اسبان می ساخت و او ، این صنعت را نزد آن استاد آموخته بود. از این رو ، به دکان آهنگری رفت و گفت:" من با این حرفه آشنایم."

استاد آهنگر گفت:" ما به کارگر صنعتگر نیازمندیم." و او را به کار گماشت. گشتاسب ، زمانی چند ، در شهر غربت به کار پرداخت و مخارج روزانه خویش را تامین نمود و هیچ گاه دست حاجت پیش کسی دراز نکرد.

پس از چندی که به وطن بازگشت و بر تخت پادشاهی نشست ، فرمان داد همه بزرگان کشور به فرزندان خود حرفه ای بیاموزند. از آن روزگار ، این رسم در میان ایرانیان مرسوم شد و هیچ کس نبود مگر این که با پیشه و صنعتی آشنا بود.

فردوسی در این باره سروده است:

به رنج اندر است ای خردمند گنج                                                       نیابد کسی گنج نابرده رنج

کسی را که کاهل بود، گنج نیست                                                     که اندر جهان سود بی رنج نیست

منبع:جوامع الحکایات ص286

 تمرین :

۱- اسم خاص .اسم عام را مشخص کنید.

۲- اسم مفرد وجمع رابا ذکر نشانه ی جمع مشخص کنید.

۳- حرف ندا ومنادا را مشخص کنید.

۴-حرف اضافه ومتمم راتعیین کنید.

یزد بهشتی در دل کویر (محتوای تکمیلی درس همسایگان کویر وسفربه شهر بادگیرها (تک نگاری وسفرنامه)

جغرافیای تاریخی

سرزمین یزد ، صاحب یكی از شكوهمند ترین و درخشان ترین میراث های فرهنگ و تمدن كهن ادوار مختلف تاریخی ایران است . تاریخ سكونت انسان در این خطه ، از هزاره سوم پیش از میلاد فراتر رفته است ، به طوری كه در عهد پیشدادیان ، طایفه های در حال كوچ از بلخ به پارس ، این سرزمین را یزدان نامیدند و از آن زمان به بعد ، یزد محل عبادت شد . از مهم ترین مراكز اسكان اولیه در این سرزمین ، به مهرپادین ( مهریز ) فهرشان ، پهره (فهرج)، خورمیش ، ارد ( اردكان) ، شواز ، قلاع موبدان ( میبد ) ، طرنج ، عقدا و اشكدز می توان اشاره كرد . شهر یزد به عنوان محلی پاك و مقدس در رأس همه این آبادی ها قرار داشته است .

ادامه نوشته

محتوای تکمیلی درس الهی ودرستایش خدا (سوم راهنمایی)

من کیستم که بر درگاه تو زارم

خداوندا من قدر و شأن تو را ندارم و سزای تو را ناتوانم و در بیچارگی خود سرگردانم و روز به روز بر زیانم.

الهی دریافتی خود یاری و یادگاری، معنی دعوی صادقانی، فروزنده نفسهای دوستانی، آرام دل غریبانی چون در میان جانی، از بیدلی می گویم که کجا جان را زندگی می باید. تو آنی به خود و از خود ترجمانی. به حق تو بر خودت که ما را در سایه غرور ننشانی و به عز وصال خود رسانی.

چشم همی بخواهد دیدارت                             گوشم همی بخواهد گفتارت

همت بلند کردند این هر دو                               هر چند نیستند سزاوارت

الهی به عنایت ازلی تخم هدایت کاشتی، به رسالت پیامبران آب دادی و به یاری توفیق رویانیدی و به نظر و احسان خود به بر آوردی از لطف تو می خواهم که زهرهای خشم از آن باز داری و نسیم داد بر او بجهانی و کاشته عنایت ازلی را به رعایت ابدی مدد کنی.

الهی وقت را به درد مینازم و زیادتی را می سازم به امید آنکه چون در این درد بگذارم در دو راحت هر دو براندازم .

الهی دوستان تو سران و سرهنگانند و بی گنج و خواسته تو نگرانند و به نام درویشانند و به حقیقت توانگران جهان ایشانند، دردها دارند و از گفتن آن بی زبانند.

الهی هرچند از بد سزای خویش به دردم لیکن از مفلس نوازی تو شادم... خدایا من کیستم که بر درگاه تو زارم یا قصه درد خود به تو پردازم.

مناجات خواجه عبدالله انصاری

محتوای تکمیلی نگارش پایه ی اول دوم وسوم راهنمایی

اصطلاحات روزنامه نگاري

آرشيو: جايي  كه مطالب چاپ شده  در روزنامه ها در آن بايگاني  مي شود و خبرنگاران براي  كسب اطلاع  از موضوع  يا  بررسي  سابقه خبر به آن مراجعه  مي كنند. در حال حاضر آرشيو روزنامه ها رايانه اي شده. تا چند سال پيش كارمندان آرشيو مطالب روزنامه ها را قيچي مي كردند و بر حسب موضوع  آنها را در پوشه هاي جداگانه مي گذاشتند.

آزادي مطبوعات: در بسياري از كشورها آزادي مطبوعات توسط دولت تضمين شده.

آگهي: اطلاعيه اي كه كالاها و ساختمان هاي قابل فروش را معرفي مي كند يا مشاغلي را پيشنهاد مي دهد.    

ادامه نوشته

محتوای تکمیلی درس سیرت زیبا وعمر عزیز پایه ی سوم راهنمایی

نصایح حکیمانه  جناب شیخ (سعدی)

پامنبری: شیخم چو قلم به دست گیرد ، تسبیح همه گسست گیرد!( گفتیم از روی دست حافظ علیه الرحمه رج بزنیم برای خوشامد شیخ که شاید این منبر را چندان طولانی نفرمایند و ما بتوانیم زودتر به ملاقات آن یاری رویم که چون قدح به دست گیرد ، بازار بتان شکست گیرد!)

     القصه می فرماید:          

1- بپوشیدن ستر درویش کوش                     

 که ستر خدایت بود پرده پوش

پامنبری: راز بیچارگان بپوشید و مخروشید تا خدایتان پرده بر عیبتان بپوشد و بر شما نخروشد.

 

2-مگردان غریب از درت بی نصیب             

مبادا که گردی بدرها غریب

پامنبری: از ترس ان روز که در به در درها شوی در به دران را از درت مران!

 

ادامه نوشته

یادداشت برداری در کلاس درس

 یادداشت برداری یکی از مهمترین مهارتهای یادگیری است که به شما در فهم مطالب بسیار کمک می‌‌کند. اگر جزوه ای دقیق و منظم داشته باشید می‌‌توانید آن را سالیان سال نگه داشته و در مراحل مختلف تحصیل از مطالب آن بهره ببرید. با دنبال کردن مراحل  و تمرین ، می‌‌توانید این مهارت را در خود پرورش دهید.

چگونه درک مطلب خود را افزایش دهیم

چکیده: یکی از مهمترین مهارتهای یادگیری، درک مطلب می‌‌باشد. هر چه ادراک و دریافت بهتر باشد، یادگیری و یادآوری مطالب نیز آسان تر می‌‌شود. برای درک بهتر باید هدف و انگیزه داشت. به خاطر داشته باشید که مطالعه بدون هدف و پیش زمینه همچون گردابی است که فرد را در خود گرفتار می‌‌کند.

ادامه نوشته

دبیران ودانش آموزان بخوانند (ایجاد علاقه به مطالعه)

1- برای بچه‌ها توضیح دهید که جلد و نام کتاب چقدر برای یک داستان مهم است. سپس کتابی را بدون بیان عنوان آن یا نشان دادن جلد آن برای بچه‌ها بخوانید. بعد از خواندن کتاب به هر دانش آموز یک برگ کاغذ بدهید تا تصور خود را از جلد کتاب رسم کند و عنوانی برای کتاب برگزیند. در پایان، کارهای بچه‌ها را به نمایش بگذارید.

ادامه نوشته

دبیران بخوانند(چند نوع سکوت داریم )

اخیراً استال (1985) مفهوم " وقت فکر " را درست کرده است که به عنوان زمان مشخص سکوت بی وقفه توسط هم معلم و هم شاگردان تعریف می‌شود که در آن هر دوی آنها می‌توانند فرآیند مناسب اطلاعات و پاسخ‌ها و اعمال احساسی و شفاهی مناسب را برای خود تکمیل کنند. برای ترجیح دادن عبارت " وقت فکر " به " وقت صبر " دلیلی وجود دارد:

این واژه هدف اولیه آموزش و فعالیت این زمان سکوت یعنی کامل کردن روند تفکر معلم و بچه‌ها را نشان می‌دهد

ادامه نوشته