کرشمه کلام

به طوری که در هر پنج هزار سال یک روز خطا در آن راه  مییابد. در تقویم میلادی، در هر 3322 روز یک روز خطا دیده میشود.

خیام ریاضی دان

خیام را بزرگترین ریاضیدان دوران علوم اسلامی میشناسند. مهمترین کار او در هندسه بیان «اصل توازی» و در جبر، طبقهبندی و حل معادلات درجهی اول و درجهی دوم و سوم است. «بنابر اصل توازی، از خارج از یک خط، فقط یک خط موازی با آن میتوان رسم کرد.»

استاد غلامحسین مصاحب، پایهگذار دایره المعارف فارسی، حکیم عمر خیام را به نام «عالم جبر» در کتابی به همین نام معرفی کرده و آثار او را در علم  جبر تجزیه و تحلیل نموده است.

شادروان علامه جلالالدین، در کتاب «خیامی نامه»، رسالهای از خیام به نام «شرح ما اشکل من مصادرات اقلیدس» را به طور کامل شرح داده است. مطالعات او را به این نتیجه رسانده که خیام نسبت به عصر خویش، چهار قرن به دوران معاصر نزدیکتر است. یعنی کارهای خیام در جبر بیشتر به عصر دکارت، پاسکال و نیوتون متعلق است تا به زمان خود خیام

خیام و فیزیک

یکی دیگر از کارهای خیام مطالعه در فیزیک است. او ترازویی ساخته و به کمک آن، درصد طلا و نقرهای را که در یک آلیاژ طلا و نقره وجود داشته، اندازهگیری و محاسبه کرده است. ابوالفتح خازنی این ترازو را به نام خود آن دانشمند در کتاب «میزان الحکمه» شرح داده است.

خیام را بیشتر مردم جهان به عنوان شاعر میشناسند و این شهرت به دلیل ترجمهی رباعیات اوست که به همت ادوارد فیتز جرال (1879 – 1809م) انجام شد و او را به همهی جهانیان معرفی کرد. گرچه شمارهی رباعیات او محدود است، لیکن هر یک از این رباعیها معرف یک اندیشهی فلسفی ناب است و عمق جهان بینی شاعر را مینماید.

از تالیفات خیام 18 رساله و کتاب نام برده شده که 14 رساله موجود و 4 رساله مفقود شده است. موضوع بیشتر این رسالات علوم ریاضی است. «نوروز نامه» یکی از نوشتههای خیام است که موضوع آن جشن نوروز و سبب وضع آن است.